Azərbaycanın Mədən Sənayesində Şəffaflıq Təşəbbüsündən (EITI) çıxmasına baxmayaraq, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (European Bank for Reconstruction and Development, ERBD) "Cənub qaz Dəhlizi" layihəsinin maliyyələşdirilməsi üçün 500 mln. dollar məbləğində kredit ayıracaq. FED.az "APA-Economics"ə istinadən xəbər verir ki, bunu EBRD-nin prezidenti Suma Çakrabati "Bloomberg" agentliyinə müsahibəsində bildirib.
"Layihənin maliyyələşdirilməsi məsələsində bankımız irəliyə doğru hərəkət edir. Bankın Direktorlar Şurası yekun qərarı bu ilin sonunadək qəbul edəcək", - deyə o bildirib.
Azərbaycanın EITI-dən çıxışına toxunan bankın prezidenti qeyd edib ki, "Azərbaycanla baş verənlər üzücüdür" və "EITI-nin əldə rəhbər tutduğu meyarlar bir çoxlarını narahat edir".
Qeyd edək ki, 2017-ci il martın 8-9-da Kolumbiyanın paytaxtı Boqota şəhərində EITI-nin Beynəlxalq İdarə Heyətinin 36-cı iclası keçirilib. Tədbirdə Azərbaycanı Dövlət Neft Fondunun icraçı direktoru, EITI üzrə hökumət Komissiyasının və Çoxtərəfli Qrupun sədri Şahmar Mövsümovun başçılıq etdiyi nümayəndə təmsil edib.
İclas zamanı bir sıra məsələlər müzakirə olunub, o cümlədən 4 ölkənin - Tacikistan, Qırğızıstan, Solomon adaları və Azərbaycanın EITI-dəki üzvlüyünün dayandırılması barədə qərar qəbul edilib.
Bununla əlaqədar bəyanat yayan Ş.Mövsümov bildirib ki, qəbul olunan qərar ədalətsizdir.
"Cənub Qaz Dəhlizi" layihəsi regionun ən aktual layihələrindən biridir. "Şahdəniz-2" layihəsi üzrə hasil edilən qaz sualtı boru kəməri ilə Səngəçal Terminalına və daha sonra Cənubi Qafqaz Boru Kəməri (CQBK), TANAP və TAP vasitəsilə Türkiyə və Avropa bazarlarına çatdırılacaq. Layihə Gürcüstan və Türkiyə ilə birlikdə Avropa ölkələrinin davamlı enerji təhlükəsizliyi ilə əlaqədar strateji maraqlarına xidmət edəcək.
Türkiyəyə ilk qaz ixracı 2018-ci ildə, Avropaya isə 2020-ci ildə planlaşdırılır.
TANAP-ın reallaşdırılmasına dair Anlaşma Memorandumu 24 dekabr 2011-ci il tarixində imzalanıb. TANAP-ın inşası Cənub Qaz Dəhlizinin əsas tərkib hissələrindən biridir. Kəmərin uzunluğu 1,802 km təşkil edir. Boru 2018-ci ildə fəaliyyətə başlayacaq. TANAP-ın ilkin illik ötürücülük qabiliyyəti 16 mlrd. kubmetrdir (illik 31 mlrd. kubmetrədək artırıla bilər).
TANAP Türkiyə-Yunanıstan sərhədində TAP sisteminə qoşulacaq ki, bu da təbii qazın Avropaya çatdırılmasına xidmət edəcək. TANAP layihəsi nəinki Şahdəniz yatağından, eyni zamanda Azərbaycan ərazisindəki digər qaz yataqlarından da hasil ediləcək təbii qazın nəqli potensialına görə əhəmiyyətli siyasi və iqtisadi dəyərə sahibdir.
2016-cı ilin qiymətləri ilə ümumi kapital xərcləri 9,2 mlrd. dollar təşkil edir. 2014-2020-ci illər üzrə Azərbaycan tərəflərinin payına düşən hissə inflyasiya nəzərə alınmaqla 6,1 mlrd. dollardır. Bu məbləğə 100% pay üzrə alqı-satqı qiyməti, 100% pay üzrə maliyyələşdirmə və 30% payın BOTAŞ-a, 12% payın isə BP şirkətinə satılmasından sonra 58%+5% payın maliyyələşdirməsi daxildir.
Layihənin səhmdarları: SOCAR (58%), BOTAŞ (30%) və BP (12%) şirkətləridir.
TAP Avropa Birliyinin enerji təhlükəsizliyi və enerji mənbələrinin diversifikasiyasına görə strateji məqsədlərində əsas rolu oynayır. Təbii qazın Azərbaycandan Avropa bazarlarına ixracının ən qısa və birbaşa marşrutunu TAP təşkil edir. TAP layihəsi üzrə Albaniya, İtaliya və Yunanıstan arasında "Hökumətlərarası Saziş" 2013-cü ilin fevral ayında imzalanıb. Borunun uzunluğu 878 km təşkil edir. Onun fəaliyyətə başlama tarixi kimi 2020-ci ilin yanvar ayı göstərilir.
TAP-ın ilkin illik daşıma qabiliyyəti 10 mlrd. kubmetrdir (illik 20 mlrd. kubmetrədək artırıla bilər).
Layihə üzrə hazırkı pay bölgüsü: "Cənub Qaz Dəhlizi" QSC - 20%, BP - 20%, "Snam" - 20%, "Fluxys" - 19%, "Enagás" - 16%, "Axpo" - 5%.
