Yaponiyada bütün dünya üçün sağlamlıq sahəsində əsl yenilik olacaq, elmi sınaqlar başlayıb.
FED.az xəbər verir ki, yapon alimləri insan dişlərini bərpa etməyə yönəlmiş yeni dərmanın insanlar üzərində sınaqlarına başlayıblar.
TRG-035: DIŞLƏRIN BÖYÜMƏSI ÜÇÜN DƏRMAN
Bu böyük stomatoloji kəşfin mərkəzində olan dərman TRG-035 kimi tanınır. Bu maddə insan bədəninə daxil olanda USAG-1 adlı proteini bloklayır. Qeyd edək ki, insan orqanizmində olan USAG-1 maddəsi insan uhaşlıq dövrünü keçəndən sonra dişlərin yaranma prosesin bloklayır. Yəni məhz bu maddənin olması səbəbindən uşaqlıq dövründən sonra insanda dişlər çıxmır.
Yeni kəşf edilmiş TRG-035 dərmanı isə USAG-1-nin özünü bloklayır və onun orqanizmə qoyduğu bloku aradan qaldırır. Nəticədə insanların neçə yaşda olmasından asılı olmayaraq onların dişləri çıxmağa başlayır.
TRG-035 NECƏ IŞLƏYIR?
1. USAG-1 zülalının hədəflənməsi: TRG-035 maddəsi USAG-1 zülalının fəaliyyətini bloklayır. Bununla o, uşaqlıq və yetkinlikdən sonra əlavə diş dəstlərinin böyüməsinə mane olan kritik maneəni aradan qaldırır.
2. Diş qönçələrinin yenidən aktivləşdirilməsi: USAG-1 zərərsizləşdirildikdən sonra hərəkətsiz diş qönçələri yenidən aktivləşdirilə bilər. Nəticədə onların əskik olduğu yerdə yeni dişlərin əmələ gəlməsinə və çıxmasına imkan verir.
3. Venadaxili inyeksiya: Yerli gellərdən və ya diş implantlarından fərqli olaraq, TRG-035 venadaxili inyeksiya yolu ilə tətbiq olunur. Bu üsul imkan verir ki, dərman sistem dövriyyəsinə tez çatsın və bioloji yolu dərhal keçərək hədəfə yetişsin.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu yoldan istifadə etməklə TRG-035 itirilmiş dişləri təbii şəkildə bərpa etmək üçün bir yol təklif edə bilər ki, bu da bütün dünyada diş xəstələri üçün əhəmiyyətli nəticələrə səbəb ola bilər.
Heyvanlar üzərində sınaqlar uğurla başa çatıb. İnsanlara keçməzdən əvvəl tədqiqatçılar TRG-035-in effektivliyini və təhlükəsizliyini yoxlamaq üçün geniş heyvan sınaqları keçirdilər. Bu sınaqlar siçanlar, donuzlar və itlər üzərində aparılıb və uğurlu olub.
Belə ki, siçanlar üzərində aparılan sınaqlar nəticəsində mənfi təsiri olmayan müvəffəqiyyətli diş böyüməsini müşahidə edilib. Donuzlar və itlər üzərində aparılan sınaqlarda da dişlərin effektli şəkildə insaşafı baş verib.
FED.az xəbər verir ki, bu sınaqlar və onların müsbət nəticələri TRG-035-in insanlarda da təsirli ola biləcəyini göstərir. Bunu dəqiqləşdirmək üçün yapon alimləri Kyoto Universitet Xəstəxanasında insan dişlərini bərpa etmək üçün nəzərdə tutulmuş yeni dərmanın insanlar üzərində sınaqlarına başlayıblar. Sınaqlarda hər birində ən azı bir dişi olmayan 30-64 yaş arasında olan 30 sağlam şəxs iştirak edir.
Sınaqlarda məqsəd yeni dərmanın dişlərə təsirini araşdırmaq, eləcə də optimal dozanı müəyyən etməkdir. Sınaqlar uğurlu olsa, diş itkisindən əziyyət çəkən milyonlarla insana ümid verən regenerativ stomatologiyada yeni bir dövr başlayacaq.
TRG-035 kimi dərmanlar ağız boşluğuna də böyük fayda gətirəcək. Belə ki, protezlər və implantlar bəzən mürəkkəbləşmələrə səbəb olur. Burada isə hər şeyə təbiidir. Eyni zamanda təbii olduğuna görə. Onları implantlar və protezlər kpimi tez-tez dəyişməyə ehtiyac qalmır.
Xatırladaq ki, dünyada implant və protez bazarının dövriyyəsi ildə təqribən 10 milyard dollara çatır. FED.az xəbər verir ki, bura müxtəlif növ implantlar - kron/bridge + CAD/CAM kimi komponentlərin aid olduğu dental prosthetics kateqoriyası aiddir. Protezlər dedikdə isə çıxarıla bilən protezlər (dentures) nəzərdə tutulur.
Grand View Research 2024 araşdırmasına görə, ümumi dövriyyənin 6-7 milyard dolları implantların, 2,4-3 milyard dollar isə protezlərin payına düşür.
