Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı (AYİB) Cənubi Qafqaz ölkələrində iqtisadi vəziyyətlə bağlı hesabatını açıqlayıb. 

FED.az xəbər verir ki, hesabatda Avropa Bankı ölkələrin iqtisadi vəziyyəti, 2024-cü ilin nəticələri və 2025 və 2026-cı illər üzrə iqtisadi proqnozları və onları gözləyən risklərini açqılayıb. 
Beləliklə, 

Azərbaycan: ÜDM-in artımı 2025-ci ildə 3 faiz, 2026-cı ildə isə 2,5 faiz olacaq

Avropa Bankı hesab edir ki, 2024-cü ildə Azərbaycanda iqtisadiyyat qeyri-neft sektoru və dövlət investisiyaları hesabına güclü inkişaf edib. Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) fevralın 27-də dərc olunmuş qabaqcıl hesabatında deyilir ki, real ÜDM 2023-cü ildəki 1,1 faizdən 2024-cü ildə 4,1 faiz artıb, qeyri-neft artımı 2023-cü ildəki 3,7 faizlə müqayisədə 6,2 faizə çatıb.

İqtisadi fəaliyyət artan real gəlirlər və infrastruktur investisiyaları ilə dəstəkləndi, neft və qaz sektoru isə 2024-cü ilin martında Avropa tələbatını ödəmək üçün qaz hasilatı genişləndiyi üçün yenidən artım tempinə qayıtdı.

Eyni zamanda, inflyasiya 2024-cü ilin aprelində illik müqayisədə 0 faiz (9 ildən çox müddət ərzində ən aşağı səviyyə) və ilin sonunda 4,9 faiz arasında dəyişərək saxlanılıb. Qiymətlərin dövlət tənzimlənməsi və qlobal ərzaq qiymətlərinin aşağı düşməsi daxili ərzaq qiymətləri inflyasiyasını sabitləşdirməyə kömək etdi.
Avropa Bankı gözləyir ki, Azərbaycanda iqtisadi artım 2025-ci ildə 3 faizədək, 2026-cı ildə isə 2,5 faizədək azalacaq. Bununla yanaşı, neft və qaz qiymətlərindəki mümkün dalğalanmalar və regiondakı mümkün geosiyasi gərginlik bu proqnozlara təsir edə bilər. 

Avropa Bankı Azərbaycanın ümid bəslədiyi nəqliyyat dəhlizləri üzrə də baxışını açıqlayıb. Bank bildirir ki, ortamüddətli perspektivdə Çini Avropa ilə birləşdirən Orta Dəhliz üzrə ticarət Azərbaycanın nəqliyyat və logistika sektorları üçün imkanlar yarada bilər, ictimai istehlakın isə infrastruktur, kənd təsərrüfatı və müdafiəyə dövlət investisiyalarından faydalanacağı gözlənilir.

Gürcüstan: ÜDM artımı 2025-ci ildə 6%, 2025-cı ildə 5% olacaq. 

AYİB bildirir ki, Gürcüstan iqtisadiyyatı 2024-cü ildə 9,5 faiz böyüyəcək, lakin bu artımın enməsi riskləri yüksək olaraq qalır. 

Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) fevralın 27-də dərc olunmuş qabaqcıl hesabatında deyilir ki, Gürcüstan iqtisadiyyatının 2024-cü ildə 9,5 faiz artacağı, gözləntiləri üstələyərək 2023-cü ildəki 7,8 faizdən sürətlənəcəyi təxmin edilir.

2024-cü ildə Gürcüstan iqtisadiyyatını irəli aparan sahələr İKT, ticarət, təhsil, dövlət idarəçiliyi və tikinti olub. Elektrik enerjisi, qaz, buxar və kondisioner təchizatı sektoru isə azalıb. 

2024-cü ildə Gürcüstan 7,4 milyon turist cəlb edərək rekord vurub. Müharibə ilə bağlı maliyyə axınının azalmasına və Rusiya miqrasiyasına baxmayaraq, daxili istehlak kredit artımı və əmək haqqı artımı ilə güclü olaraq qaldı.

Bu arada, inflyasiya 2023-cü ildəki 2,5 faizdən orta hesabla 1,1 faiz olmaqla 2024-cü ildə aşağı səviyyədə qalıb və Gürcüstan Milli Bankının (MBG) 3 faizlik hədəfindən xeyli aşağı olub.

Bununla yanaşı, Avropa Bankı Gürcüstan iqtisadiyyatı üçün narahatedici pronozlar verir. Siyasi qeyri-müəyyənlik, zəif xarici tarazlıqlar və kredit genişlənməsinin yavaşlaması iqtisadi fəaliyyətə təsir göstərdiyindən, real ÜDM artımının 2025-ci ildə 6 faiz və 2026-cı ildə 5 faiz səviyyəsində olacağı proqnozlaşdırılır.

Bundan başqa, birbaşa xarici sərmayələrin azalması və turizm gəlirlərinin zəifləməsi, son zamanlar baş verən siyasi iğtişaşların və geniş yayılmış etirazların nəticəsi olaraq, özəl sektorun artımını daha da məhdudlaşdıra bilər, dövlət infrastruktur layihələri və hökumətin dəstəklədiyi təşəbbüslər, xüsusən də nəqliyyat, enerji və İKT sektorlarında ləngimənin qarşısını almağa kömək edəcək. Mənfi risklər yüksək olaraq qalır.

Ermənistan: ÜDM artımı 2025-ci ildə 5 faiz, 2026-cı ildə isə 4,5 faiz proqnozlaşdırılır

Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) fevralın 27-də dərc olunmuş flaqman hesabatında deyilir ki, Ermənistanda iqtisadi fəallıq iki illik sürətli artımdan sonra zəifləməyə başlayıb. 

Real ÜDM 2024-cü ilin ilk üç rübündə illik müqayisədə 5,9 faiz artıb və 2023-cü ildəki 8,3 faizdən bütövlükdə il üçün təxminən 5,7 faiz azalıb ki, bu da kapital axınının azalması, yüksək ixtisaslı Rusiya miqrasiyasının təsirinin azalması və ICT xidmətlərinin daha yavaş böyüməsini əks etdirir.

Bu arada inflyasiya Ermənistan Mərkəzi Bankının (AMB) yenidən işlənmiş 3 faizlik hədəfindən (±1 faiz) xeyli aşağı olaraq qalır. İnflyasiya 2025-ci ilin yanvar ayında illik müqayisədə 1,7 faiz və 2024-cü ildə orta hesabla 0,3 faiz təşkil edib ki, bu da 2023-cü ildə qeydə alınan 2 faizdən əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır.
ÜDM-in artımı 2025-ci ildə 5 faiz, 2026-cı ildə isə 4,5 faiz səviyyəsində proqnozlaşdırılır. Dövlət investisiyaları, BMİ tərəfindən dəstəklənən layihələr və infrastrukturun genişləndirilməsi iqtisadi fəallığı dəstəkləməyə davam edəcək.

Türkiyə ilə sərhəd danışıqlarında potensial irəliləyiş Ermənistanın Şərq-Qərb tranzitində mövqeyini gücləndirə və regional ticarət inteqrasiyasını gücləndirə bilər.
Bununla belə, geosiyasi qeyri-sabitlik əsas aşağı yönlü risk olaraq qalır, çünki Azərbaycanla sülh danışıqlarının ləngiməsi iqtisadi sabitliyi poza bilər.