Koronavirus pandemiyasının yaylmasına qarşı tətbiq edilən karantin rejimi səbəbindən ötən ildən neft bazarında davam edən böhran daha kəskin fazaya daxil oldu. Həmin xammala tələbin aşağı düşməsi ilə qiymətlərin kəskin azalması baş verdi. Bu, dərhal özünü bazarın iri oyunçularının maliyyə göstəricilərinin pisləşməsində göstərdi. Belə ki, ABŞ-ın ən iri neft-qaz şirkəti olan “Exxon Mobil Corp.” son 30 ildə ilk dəfə birinci rübü zərərlə başa vurdu. İkinci rübün nəticələrinə görə, şirkətin yenidən zərər elan edəcəyi gözlənilir. Bazar şəraitinə cavab olaraq “Exxon” cari ildə kapital xərclərini 30%, əməliyyat xərclərini isə 15% azaldacağını elan etdi. Böyük Britaniyanın BP şirkətinin eyni dövrdə xalis zərəri 4,4 milyard ABŞ dollar oldu. Şirkət pandemiya şəraitində xərclərə qənaət etmək üçün bu ilin sonuna kimi 10 min iş yerini ixtisar edəcək.
Eləcə də bax: SOCAR-ın maliyyə göstəriciləri açıqlanıb – RƏQƏMLƏR
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətində (SOCAR) vəziyyət necədir və şirkətin yeni bazar şəraitinə reaksiyası nə dərəcədə çevikdir?
FED.az xəbər verir ki, iqtisadçı-ekspert Amal Həsənli bildirib ki, SOCAR dərhal xərclərin optimallaşdırmasına start verməsə, bir müddət mənfəətin nə olduğunu "unutmalı" olacaq.
Onun sözlərinə görə, SOCAR-ın yeni bazar şəraitinə adekvat cavab verməməsi onun dayanıqlığına ciddi təhdid yaradır: “Ötən il neft bazarı üçün kifayət qədər çətin il oldu. Qiymətlər 10%-dək ucuzlaşdı. Həmin ildə SOCAR-ın vəziyyətdən azda olsa mənfəətlə çıxması pozitiv hal oldu. Lakin bu il vəziyyət kardinal dərəcədə dəyişdi”.
Ekspertin fikrincə, bu il neft sektoru üçün sözün həqiqi mənasında fəlakətli oldu.
"Qiymətlər tarixi minimum səviyyəyə düşərək mənfi həddlərə çatdı. “Qara qızıl”a tələb kritik həddə düşdü. Belə şəraitdə xərclərin optimallaşdırılması məsələsi mühüm əhəmiyyət qazandı. Qlobal bazarın aparıcı oyunçuları buna müvafiq olan addımlar atdılar. Kimi kapital və əməliyyat xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə azaltdı, kimi isə kütləvi işçi ixtisarlarına getdi”,- o deyib.
İqtisadçı vurğulayıb ki, SOCAR-a münasibətdə analoji yanaşma hələlik müşahidə olunmur: “Şirkət qeyri rentabelli istiqamətlərdəki fəaliyyətini ya dayandırmalı, ya da əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırmalıdır. İndiki halda xərclərin optimallaşdırılması şirkət üçün prioritetə çevrilməlidir. Bununla bağlı qərar nə qədər çox uzansa şirkətin maliyyə itkiləri də buna münasib olacaq”.
