Türk lirəsi dollar qarşısında tarixi minimumlara düşərkən, bazarlar Türkiyə Cümhuriyyəti Mərkəzi Bankının (TCMB) faiz qərarına fokuslanıb.
"Türkiyədə məzənnənin sabitliyi Azərbaycan üçün də vacibdir" - EKSPERT
FED.az xəbər verir ki, bazarda ümumi gözlənti, faizin (uçot dərəcəsinin) artırılmasının yeni sədr Hafizə Qaye Erkanın ikinci iclasında da davam edəcəyidir.
Əksər proqnoz faiz dərəcələrinin iyul ayında 5 faiz bəndi artırılaraq 15%-dən 20%-ə qaldırılacağını nəzərdə tutur.
Xarici qurumların analitikləri də TCMB-nin faiz artırmağa davam edəcəyi qənaətindədirlər.
BofA iqtisadçıları TCMB-nin bu toplantısında 5 faiz bəndinə qədər faiz artıra biləcəyini qeyd edərək, “3 ilə 5 faiz bəndi arasında artım ola bilər. İqtisadiyyata gözlənilməz ziyan vurmamaq üçün TCMB-nin keçidi mərhələli şəkildə həyata keçirəcəyini düşünürük. Faiz artımının nə qədər davam edəcəyi bəlli deyil. Biz uçot dərəcəsinin ilin sonuna kimi 35 faiz səviyyəsində olacağını gözləyirik”,- bildiriblər.
Beynəlxalq Maliyyə İnstitutu TCMB ilə bağlı qiymətləndirməsini açıqlayıb. İnstitut, TCMB-nin cümə axşamı günü faiz dərəcəsini 2,50 faiz bənd artıraraq 17,50 faizə çatdıracağını nəzərdə tutur. Qurum 5 bəndlik artımın inflyasiyanı məhdudlaşdırmağa kömək edəcəyini qeyd edib.
Son 1 ayda Dollar/TL məzənnəsində 8%-əə qədər artım qeydə alınıb. Uçot dərəcəsinin daha çox artırılmasının inflyasiyanı yavaşladacağı və Türk Lirəsinin dəyərdən düşməsini səngidəcəyi gözlənilir.
Qeyd edək ki, TCMB faiz qərarının Bakı vaxtı ilə saat 15:00-da açıqlayacaq.
Xatırladaq ki, 22 iyul 2023-cü il tarixində Türkiyə Mərkəzi Bankı faizini 8,50 faizdən 15 faizə qaldırıb.
Türkiyə Mərkəzi Bankı inflyasiyanı 5 faiz olan hədəfinə endirmək istəyir.
"Sərt pul siyasəti inflyasiya proqnozunda əhəmiyyətli yaxşılaşma əldə olunana qədər zərurət yarandıqda tədricən gücləndiriləcək. İnflyasiyanın göstəriciləri və inflyasiyanın tendensiyası yaxından izləniləcək və TCMB əsas məqsədi qiymət sabitliyi istiqamətində sərəncamında olan bütün alətlərdən qətiyyətlə istifadə etməyə davam edəcəkdir", - Bank pres-relizində bildirmişdi.
Türkiyə Mərkəzi Bankının pul siyasətini sərtləşdirmək cəhdlərinə baxmayaraq, Türkiyədə inflyasiya probleminin davam edəcəyi gözlənilir. Faiz dərəcələrinin artırılması istehlak xərclərini və investisiyaları azaltmaqla inflyasiyanın azaldılmasına kömək edə bilsə də, iqtisadiyyatda qiymətlərin artmasına töhfə verməyə davam edə biləcək başqa amillər də var.
İnflyasiya müxtəlif daxili və xarici amillərin təsirinə məruz qalan mürəkkəb məsələdir. Daha sərt siyasət tədbirlərinə baxmayaraq inflyasiyanın davam etməsinin bəzi mümkün səbəbləri bunlardır: İnflyasiya daha yüksək əməkhaqqı, enerji qiymətləri və ya xammal xərcləri kimi artan istehsal xərclərinə səbəb olur. Bu amillər hətta daha sərt pul siyasəti olduqda belə mal və xidmətlərin qiymətlərinin yüksəlməsinə səbəb olur.
Türk lirəsi digər əsas valyutalar qarşısında dəyər itirməkdə davam edərsə, bu, idxal olunan malların maya dəyərini artıra və inflyasiyanın artmasına səbəb ola bilər. Bu, bir çox istehlak və sənaye mallarının idxalına əsaslanan Türkiyə üçün xüsusilə vacibdir. Əmtəə qiymətlərindəki dəyişikliklər və ya geosiyasi gərginlik kimi qlobal hadisələr Türkiyədə inflyasiya dinamikasına təsir edir.
Burada diqqət monetar siyasətə yönəldilsə də, fiskal siyasət (dövlət xərcləri və vergilərlə bağlı qərarlar) inflyasiyada da mühüm rol oynayır. Qeyri-adekvat fiskal intizam inflyasiya təzyiqlərini gücləndirə bilər. Qeyd etmək vacibdir ki, pul siyasəti mərkəzi bankların inflyasiyanı idarə etmək üçün istifadə etdiyi alətlərdən yalnız biridir. Fiskal siyasətə düzəlişlər, struktur islahatları və valyuta ilə bağlı məsələlərin həlli kimi digər tədbirlər də Türkiyənin inflyasiya problemini effektiv həll etmək üçün lazım ola bilər. (Marja)
