Bank olmayan kredit təşkilatlarının (BOKT-ların) maliyyə hesabatlarının dəqiqliyi və şəffaflığı üçün müstəqil audit şirkətləri ilə əməkdaşlıq etmələri vacibdir. Hər il bu təşkilatlar müxtəlif auditorların yoxlamalarından keçərək maliyyə vəziyyətlərini qiymətləndirir və hesabatlarını tərtib edirlər.
Azərbaycanın sığorta şirkətlərini hansı şirkətlər yoxlayır? – SIĞORTA ŞİRKƏTLƏRİ, AUDİTORLAR
Azərbaycan banklarını hansı şirkətlər yoxlayır? – Auditi kimə etibar edirlər? – BANKLAR, ŞİRKƏTLƏR
Azərbaycanın investisiya şirkətlərini hansı şirkətlər yoxlayır? – İNVESTİSİYA ŞİRKƏTLƏRİ, AUDİTORLAR
FED.az xəbər verir ki, 2022 və 2023-cü illərdə bəzi BOKT-lar öz auditor şirkətlərini dəyişdirmiş, digərləri isə əvvəlki tərəfdaşlıqlarını davam etdirmişdir.
Məsələn, "ASET Maliyyə Texnologiyaları" BOKT MMC 2022-ci ildə "HS Consulting" MMC ilə əməkdaşlıq edirdisə, 2023-cü ildə "AFR Services Co" MMC-nin xidmətlərindən yararlanmağa başlayıb. Eyni zamanda, "Azmikroinvest BOKT" MMC 2022-ci ildə "Moore Azerbaijan" ilə işlədiyi halda, 2023-cü ildə "Oshar Audit and Financial Advisor" ilə tərəfdaşlıq edib.
Oxşar şəkildə "Falcon Finance" BOKT MMC də auditorunu dəyişib; əvvəlki il "Oshar Audit and Financial Advisor" ilə əməkdaşlıq edirdi, lakin 2023-cü ildə "UHY Audit" şirkəti ilə işə davam edib.
Digər tərəfdən, "FinEx Kredit" BOKT da auditor şirkətini yeniləyərək, 2022-ci ildə "VXA Audit MMC" ilə, 2023-cü ildə isə "RSM Azerbaijan" ilə müqavilə bağlayıb.
Eyni qaydada, "PSG Finans" BOKT MMC əvvəlcə "SM Audit and Consulting MMC"-dən xidmət alırdı, 2023-cü ildə isə "Grant Thornton"-a keçib.
Auditor dəyişiklikləri yaşayan digər təşkilatlardan biri də "TBC Kredit" BOKT MMC-dir ki, o da 2022-ci ildə "Baker Tilly Azerbaijan" ilə işlədiyi halda, 2023-cü ildə "Nexia EA"-ya üstünlük verib.
Əlavə olaraq "RSM Azerbaijan" BOKT "EMBAFINANS" və "İnkişaf üçün Maliyyə" kimi müştərilərini itirib, lakin "KredAqro" və digər BOKT-larla yeni əməkdaşlıqlar quraraq müştəri bazasını genişləndirib.
"Crowe Audit" isə həm "KredAqro", həm də "SF Azerbaijan" kimi müştəriləri itirərək bazardakı mövqeyini zəiflədib, əvəzində "Abacus Audit and Consulting" 2023-cü ildə "SF Azerbaijan" ilə əməkdaşlığa başlayaraq yeni müştəri qazanıb.
Bu dinamika göstərir ki, bəzi auditorlar üçün itkilər digər şirkətlər üçün qazanclara çevrilib.
Ümumilikdə, bu dövrdə ən çox sifariş alan audit şirkətlərindən biri "RSM Azerbaijan" olub. Şirkət bir çox BOKT üçün həm 2022, həm də 2023-cü illərdə xidmət göstərib. Eyni zamanda, "Grant Thornton" da aktiv fəaliyyət göstərən auditor şirkətlərdən biri olub. Auditor xidmətlərində əhəmiyyətli yer tutan digər şirkət isə "Nexia EA" olub.
Saylara gəldikdə isə 2022 və 2023-cü illərdə ən çox audit sifarişi qəbul edən şirkətlərdən "RSM Azerbaijan" 2022-ci ildə 6, 2023-cü ildə 7 sifariş, "Grant Thornton" hər iki ildə 4 sifariş, "Nexia EA" isə müvafiq olaraq 3 və 4 sifariş qəbul edib.
Daha detallı məlumat aşağıdakı cədvəldə :
S/n |
BOKT-LAR |
2022 |
2023 |
1 |
“Azərbaycan Mikro-Kredit BOKT” ASC |
Prime audit and consulting |
Prime audit and consulting |
2 |
BOKT "AzFinans" MMC |
Economic-CHA MMC |
Economic-CHA MMC |
3 |
“ASET Maliyyə Texnologiyaları” BOKT MMC |
"HS Consulting" MMC-nin direktor-auditoru Azər Əsədov |
"AFR SERVİCES CO" MMC-nin direktor-auditoru Emin Azayev |
4 |
“AZİNVESTKREDİT BOKT” MMC |
Sərbəst auditor Soltanov Qulu |
Sərbəst auditor Soltanov Qulu |
5 |
“Azmikroinvest BOKT” MMC |
Moore Azerbaijan |
Oshar Audit and Financial advisor |
6 |
“Aqrarkredit” QSC BOKT |
Nexia EA |
Nexia EA |
7 |
BOKT “EMBAFİNANS” QSC |
RSM Azerbaijan |
Baker Tilly Azerbaijan |
8 |
“Brand Credit BOKT” MMC |
RSM Azerbaijan |
RSM Azerbaijan |
9 |
“BOKT İDK” MMC |
Sərbəst auditor Alıyev Köçəri |
Sərbəst auditor Alıyev Köçəri |
10 |
BOKT "Falcon Finance" MMC |
Oshar Audit and Financial advisor |
UHY audit |
11 |
"FinEx Kredit" BOKT ASC |
VXA Audit MMC |
RSM Azerbaijan |
12 |
MM “Finca Azerbaijan” QBKT |
Baker Tilly Azerbaijan |
Baker Tilly Azerbaijan |
13 |
“FİNOKO” BOKT ASC |
RSM Azerbaijan |
RSM Azerbaijan |
14 |
BOKT “İDEAL KREDİT” MMC |
Oshar Audit and Financial advisor |
Oshar Audit and Financial advisor |
15 |
BOKT “İnkişaf üçün Maliyyə” MMC |
RSM Azerbaijan |
Nexia |
16 |
”KredAqro” BOKT MMC |
Crowe Audit |
RSM Azerbaijan |
17 |
“M Bulak BOKT” MMC |
Grant Thornton |
Grant Thornton |
18 |
“PREMİER KREDİT BOKT” MMC |
RM Audit MMC |
RM Audit MMC |
19 |
“ProKredit BOKT” MMC |
Max Audit MMC |
Sərbəst auditor İbrahimov Elnur |
20 |
"PSG Finans" BOKT MMC |
SM Audit and Consulting MMC |
Grant Thornton |
21 |
“TBC Kredit BOKT” MMC |
Baker Tilly Azerbaijan |
Nexia EA |
22 |
“TCF” BOKT ASC |
Grant Thornton |
Grant Thornton |
23 |
BOKT “Viator Mikro Kredit Azərbaycan” MMC |
UHY Azerbaijan |
UHY Azerbaijan |
24 |
"MJ Finansial Services BOKT" ASC |
RSM Azerbaijan |
RSM Azerbaijan |
25 |
“Prior Credit BOKT” ASC |
Baker Tilly Azerbaijan |
Baker Tilly Azerbaijan |
26 |
BOKT “AZKREDİT” ASC |
Nexia EA |
Nexia EA |
27 |
“NAS PROJECT BOKT" ASC |
NZA Audit MMC |
NZA Audit MMC |
28 |
“FNC BOKT" QSC |
Timp MMC |
Timp MMC |
29 |
“MCB BOKT" QSC |
Grant Thornton |
Grant Thornton |
30 |
“SF Azerbaijan” BOKT MMC |
Crowe Audit |
Abacus audit and consulting |