Azərbaycanda bəzi işə götürənlər – sahibkarlar, şirkətlər və təşkilatlar öz əməkdaşlarının hüquqlarını lazımi şəkildə qorumurlar.
Borcunu ödəməyən şirkətə qarşı ən yaxşı üsul – MÜFLİSLƏŞMƏ VƏ İFLAS İDDİASI
FED.az xəbər verir ki, söhbət təkcə işçinin əmək haqqının kəsilməsi, ona məzuniyyət verilməməsi və ya vaxtından çox işlədilməsindən getmir.
Əsas məsələlərdən biri işçi barədə məlumatların başqalarına ötürülməsi və işçini onun özünə aid məlumatlarla tanış etməkdən gedir.
Hüquqşünas Şəhriyar Həbilov bununla bağlı qanunvericilikdə – Əmək Məcəlləsində – nəzərdə tutulan və işçilərin bilməli olduğu məqamları açıqlayıb.
"Əsassız vəsatət" nədir və nə üçün ona görə — VƏKİLLƏRİ 500 MANAT CƏRİMƏ EDƏCƏKLƏR?
İşçi hüquqları mövzusunda növbəti yazımız işəgötürənin öhdəliklərindən birinə aiddir. Burada işəgötürənin işçini tanış etdirmək öhdəliyindən irəli gələrək hansı hallarda bu vəzifələrinin olmasını qeyd edəcəyik.
Məhkəmə və hüquqda «yaxın qohumlar» kimlər sayılır - SİYAHI
Беляликля,
- İşəgötürən işçinin şəxsiyyəti və ya onun əmək fəaliyyəti barədə məlumatları başqa işəgötürənə və ya müvafiq hakimiyyət orqanlarına, habelə digər yerlərə yalnız onların yazılı sorğusu və işçinin razılığı ilə göndərə bilər.
İşçi haqqında tərtib edilmiş xasiyyətnamənin, zəmanətin, işçinin şəxsi sənədlərinin, onların surətlərinin və digər sənədlərin məzmunu ilə onu tanış etmədən işəgötürən tərəfindən başqa yerə göndərilməsi yolverilməzdir.
Müsbət məzmunlu xasiyyətnamə ilə, zəmanətlə işçi tanış edilmədən onların başqa yerə göndərilməsinə yol verilir. Bu halda işəgötürən həmin sənədlərin hara göndərildiyi barədə işçiyə məlumat verməlidir.
- iş vaxtının rejimi işçinin əməl etməli olduğu mühüm şərtlərdəndir. Buna əsasən iş vaxtının rejimi və onu müəyyən edən qaydalar müvafiq hüquqi aktlarla müəyyən edilmiş iş vaxtı müddətinə əməl olunmaqla işəgötürənin əmri (sərəncamı, qərarı) ilə təsdiq edilir. Bu qaydalarla işçilər hökmən tanış edilməlidirlər. Həmin qaydaların iş rejimini tənzimləyən əsas bölmələri böyüdülmüş şəkildə bütün işçilərin hər gün görə biləcəyi yerdən asılmalıdır.
- İşçi məzuniyyətə çıxarkən neçə gün, nə vaxt bitəcəyi, işə çıxma vaxtı əks etdirilmiş əmri görmək hüququna malikdir. Bütün növ məzuniyyətlərin verilməsi işçinin ərizəsi əsasında işəgötürənin əmri (sərəncamı, qərarı) ilə rəsmiləşdirilir. Məzuniyyətin verilməsi barədə əmr (sərəncam, qərar) məzuniyyətin başlanmasına azı beş gün qalmış verilir və işçi onunla tanış edilir.
- İşçiyə aldığı əmək haqqının necə formalaşdığı həmişə maraqlı olur. Buma əsasən müəyyən edilmiş əmək haqqının hesablanması, ödənilməsi və ondan tutulmaların aparılması barədə bütün mühasibat hesablamaları kompüter proqramları vasitəsilə də aparıla bilər. Hər dəfə əmək haqqı verilərkən işçinin tələbi ilə o, kompüter yaddaşında saxlanılan bu hesablamalarla tanış edilir. Bu məlumatlar işçinin xahişi ilə çap edilib ona verilə bilər.
- "Sənə intizam tənbehi verirəm" - deməklə işçi barəsində tədbir görülə bilməz. İntizam tənbehi işəgötürənin əmri (sərəncamı, qərarı) ilə verilir. İşçi həmin əmrlə (sərəncamla, qərarla) tanış edilməli və onun tələbi ilə əmrin surəti işçiyə təqdim olunmalıdır.
- İşəgötürən ona ziyan vurulduğunu bildirən araşdırma apardıqda belə işçi hüququnu gözləməlidir. Belə ki, işəgötürən ona vurulan ziyanın ödənilməsini təmin etmək qərarına gəlməmişdən əvvəl işçinin yazılı izahatını alır, onun əməlinin qanunauyğunluğunu, dəymiş ziyanla işçinin hərəkətləri (hərəkətsizliyi) arasındakı səbəbli əlaqəni, habelə dəymiş ziyanın həqiqi miqdarını araşdırır. Araşdırmaların (yoxlamanın) gedişində işçinin yoxlama sənədləri ilə tanış olmaq, əlavə izahat vermək (etiraz etmək) hüququ vardır. İşəgötürən işçini yoxlamanın nəticələri ilə tanış etməlidir.
- Əməyin mühafizəsi qaydalarının hər yerdə eyni cür yerinə yetirilməsini, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş hallarda əmək şəraitinin xüsusiyyətlərinin, əlavə məzuniyyət hüququnun və digər normaların tətbiqini təmin etmək məqsədi ilə səlahiyyətli orqan təhlükəli iş və iş yerlərinin, müvafiq tədbirlərin icrası üzrə qaydaları müəyyən edir.
Qayda və siyahılar kütləvi tirajlarla nəşr etdirilməli və iqtisadiyyatın bütün sahələri üzrə işəgötürənlərin, həmkarlar ittifaqları təşkilatlarının istifadəsinə verilməlidir. İşəgötürənlər bütün imkanları və məqbul üsulları ilə işçilərin həmin siyahılarla istənilən vaxt tanış olması və istifadəsi üçün zəruri tədbirlər görməyə borcludurlar.
