Tələbəlik illəri ömrün şirin növrağıdır, özündə əbədi təəssüratları ehtiva edir: tələbə yoldaşları, müəllimlər, mühazirə otaqları və yeni arzuların doğulduğu tələbə yataqxanaları...
Azərbaycanda tələbə yataqxanası tikmək neçəyə başa gəlir? – HESABLAMA, MƏBLƏĞ
Bu tədris ili üçün ali təhsil müəssisələrinə keçirilən qəbul imtahanlarında uğur qazanmış 48 min 608 nəfər də tələbəlik həyatına qədəm qoyub. Sentyabrın 15-dən etibarən respublikanın bütün təhsil müəssisələrində tədris prosesinə start verilib. Təbii ki, ali məktəblərə bu il qəbul olunan və bölgələrdən gələn tələbələrin həll etməli olduqları əsas məsələlərdən biri də yaşayış yeri ilə bağlıdır. Ona görə də tədris prosesinin başlaması ilə əlaqədar universitetlərin nəzdində fəaliyyət göstərən tələbə yataqxanalarının ümumi sayı, məişət şəraiti və icarə haqqı mövzusu aktuallaşıb.
Mövzu ilə bağlı qısa araşdırma apardıq və aydın oldu ki, universitet yataqxanalarında yerlər son dərəcə məhduddur. Bəzi ali məktəblərin isə, ümumiyyətlə, yataqxanası yoxdur. Ona görə də tələbələr çıxış yolunu mənzil kirayələməkdə görürlər. Hər yeni tədris ilinin əvvəlində kirayə mənzil bazarında müşahidə edilən bahalaşma təsadüfi deyil. Nəzərə almaq lazımdır ki, kirayə mənzil qiymətləri bir çox hallarda tələbələrin büdcəsinə uyğun gəlmir.
Araşdırma zamanı dəqiqləşdirdik ki, ali təhsil müəssisələrinin yataqxanaları ümumi tələbatın təxminən 15 faizini ödəyir. Tələbə sayı ümumilikdə 20 minə yaxın olan Bakı Dövlət Universitetinin 220 nəfərlik, təxminən 18 min tələbəsi olan Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin isə müvafiq olaraq 320 və 240 nəfərlik yataqxanaları fəaliyyət göstərir. Bundan başqa, 10 mindən çox tələbənin təhsil aldığı Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin yataqxanası 252, 6 mindən çox tələbəsi olan Azərbaycan Dillər Universitetinin yataqxanası təxminən 200, 6 minə yaxın tələbəsi olan Lənkəran Dövlət Universitetinin yataqxanası isə 153 nəfərlikdir. Yataqxanalarında 968 tələbənin yaşaya biləcəyi Azərbaycan Tibb Universitetində təxminən 7 min tələbə təhsil alır. Həmçinin Bakı Slavyan Universitetinin 600 nəfərlik, Bakı Mühəndislik Universitetinin 300 nəfərlik, Sumqayıt Dövlət Universitetinin 250 nəfərlik yataqxanaları da ümumi tələbatı ödəmir.
Mövcud vəziyyət təhsilin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir
FED.az xəbər verir ki, Milli Məclisin İnsan hüquqları komitəsinin üzvü Fazil Mustafa qeyd edib ki, tələbələrin yaşayış yeri ilə bağlı çətinlikləri təhsilin səviyyəsinə ciddi şəkildə təsir göstərir:
"Təəssüf ki, yataqxana problemi uzun illərdir davam edir. Tələbəyə yaşayışı üçün normal şəraitin yaradılmaması onun potensialını ortaya qoymaq imkanlarını da məhdudlaşdırır. Açığı, yataqxana probleminin həlli sadədir. Bunun üçün universitetlərin müəyyən qədər muxtariyyət əldə edərək pul qazanmaları kifayətdir. Belə olan halda ali təhsil müəssisələri sərbəst formada müqavilə bağlayaraq yataqxana tikib tələbələrin istifadəsinə verə bilərlər. Hətta bəzi universitetlərin yataqxana tikdirmək üçün torpaq sahələri də var. Vaxtında fürsətləri dəyərləndirməyən digər ali məktəblər isə dövlətdən güzəştli şərtlərlə torpaq sahəsi ala bilərlər. İstənilən halda problemin qısa zamanda həlli labüddür, çünki mövcud vəziyyət təhsilin keyfiyyətinə mənfi təsir göstərir. Tələbələr mənzillərin kirayə qiymətləri baha olduğu üçün ciddi narahatlıq keçirirlər".
Təhsil məsələləri üzrə ekspert Kamran Əsədov da tələbələr üçün əlverişli mühitin yaradılmasının vacibliyini vurğulayıb. Onun dediyinə görə, universitet yataqxanalarının sayı az olduğu üçün ümumi tələbat ödənmir. Təhsil siyasətimiz təhsilin hər kəs üçün əlçatan olmasına yönəldilib və bu istiqamətdə müəyyən addımlar atılır. Məsələn, ali məktəblərə qəbul imtahanlarında abituriyentlərə ikinci şansın verilməsi, universitetlərin tərkibində hazırlıq kurslarının yaradılması təhsilin əlçatanlığına xidmət edən addımlardır. Lakin abituriyentin universitetə qəbul olunması, müəyyən biliklər əldə etməsi əlçatanlığı tam təmin etmir. Keyfiyyətli təhsil alması üçün tələbəyə əlverişli şərait yaradılmalıdır. Nəzərə almaq lazımdır ki, dünyanın məşhur universitetlərinin reytinqlərdə ilk sıralarda olma səbəblərindən biri də tələbələr üçün yaradılan mühitdir. Dünyanın aparıcı universitetləri kampus şəraitində fəaliyyət göstərdikləri üçün tələbələr orada yataqxana, tıxac, kitab çatışmazlığı və s. problemlərlə üzləşmirlər. Yəni problemin həlli yollarından biri də kampusların tikilərək tələbələrin istifadəsinə verilməsidir.
Problemin həlli yollarından danışan K.Əsədov qeyd edib ki, bəzi universitet binalarının bölgələrə köçürülməsi bu baxımdan faydalı ola bilər. O vurğulayıb ki, iş adamları da aktivlik nümayiş etdirərək tələbələrin yataqxana probleminin qismən aradan qaldırılmasına kömək edə bilərlər.
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Azərbaycan Texniki Universiteti, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti də daxil olmaqla bir sıra ali təhsil müəssisələrinin yataqxanalarında keçmiş məcburi köçkünlər məskunlaşıblar. Lakin problemin kökündə bu amil dayanmır. Məcburi köçkünlər həmin binalarda məskunlaşmasaydılar da, yataqxanalardakı yer sayının azlığı göstərir ki, bu problem mövcud olacaqdı.
Sözsüz ki, problemin həlli üçün tələbə yataqxanalarının sayı artırılmalıdır. Bu, ali təhsilin əlçatanlığının artırılması baxımından vacib hesab edilir. Eyni zamanda yataqxana probleminin həlli gənclərin təhsilə təşviqinə şərait yarada, rəqabət mühitini artıra bilər. Görünən odur ki, əksər ali təhsil müəssisələri tələbələrin narahatlığına səbəb olan yataqxana probleminin həlli istiqamətində ciddi tədbirlər həyata keçirmir. Problemin həlli yolları olsa da, ali məktəblərin heç bir təşəbbüsü yoxdur. (Azərbaycan)
