2022-ci ilin ötən dövründə manatın xarici valyutalara qarşı məzənnəsi valyuta bazarında tələb-təklif nisbətinə uyğun olaraq formalaşmışdır. Dövr ərzində tədiyə balansının irihəcmli profisiti valyuta bazarında tarazlığa müsbət təsir etmişdir ki, bu da qiymət sabitliyinin başlıca lövbərini – məzənnə sabitliyini dəstəkləmişdir. Hesabat dövründə valyuta bazarında əməliyyatların həcmi bazarın bütün seqmentləri üzrə artım istiqamətində dəyişmişdir.
Azərbaycana daxil olan pul baratları - KƏSKİN ARTIB
FED.az xəbər verir ki, bu, Mərkəzi Bankın 2022-ci ilin yanvar-sentyabr ayları üzrə Pul Siyasəti icmalında bildirilir.
Qeyd edilib ki, nağdsız valyuta əməliyyatlarının 84.5%-i ABŞ dollarında, 15.5%-i isə digər valyutalarda aparılmışdır. Valyuta əməliyyatlarının 29.6%-i banklararası valyuta bazarında (BVB), 70.4%-i isə bankdaxili valyuta bazarında (BDVB) həyata keçirilmişdir.
Hesabat dövründə BVB-də əməliyyatların həcmi 6.6 milyard ABŞ dolları ekvivalentində olmaqla ötən ilin eyni dövrünə nəzərən 19.9% artmışdır. Bu seqmentdə əməliyyatların 99.1%-i ABŞ dollarında aparılmışdır. BVB-də valyuta əməliyyatları üzrə dövriyyə əsasən “Bloomberg” platformasında aparılan əməliyyatlar hesabına formalaşmışdır.
BDVB-də valyuta əməliyyatlarının həcmi 15.7 milyard dollar ekvivalentində olmuşdur ki, bu da ötən ilin eyni dövrünə nəzərən 14.8% çoxdur. Əməliyyatların 78.3%-ni ABŞ dolları ilə əməliyyatlar təşkil etmişdir. BDVB-də valyuta əməliyyatlarının 93%-i hüquqi şəxslərlə aparılan valyuta əməliyyatlarının payına düşmüşdür.
Banklar tərəfindən nağd xarici valyutanın alqı-satqısı üzrə aparılmış əməliyyatların həcmi ötən ilin müvafiq dövrünə nəzərən 46.9% artaraq 3.9 milyard ABŞ dolları ekvivalentində olmuşdur. Bunun 87.2%-ni ABŞ dolları ilə aparılmış əməliyyatlar təşkil etmişdir. 1-ci rübdə baş verən yüksək satışlar hesabına nağd xarici valyutanın xalis satışı 9 ayda ötən ilin müvafiq dövrünə nəzərən 48.1% artmışdır. Bununla belə, aprel ayından başlayaraq vəziyyət dəyişmiş və banklar tərəfindən xarici valyutanın alışı satışı üstələmişdir.
Dövr ərzində Mərkəzi Bankda Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondunun (ARDNF) valyuta satışları üzrə hərracların təşkili davam etdirilmişdir. Hesabat dövründə Mərkəzi Bankda ümumilikdə 74 valyuta hərracı keçirilmişdir. Hərraclarda ARDNF-in 3 milyard 857.7 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsaiti satılmışdır. Mərkəzi Bankın valyuta bazarına müdaxiləsi alışyönlü olmuş və 835.2 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir.
Dövr ərzində manatın ABŞ dollarına nəzərən rəsmi məzənnəsi banklararası əqdlər üzrə orta məzənnə (“Bloomberg” platformasında hərraclar və hərracdan kənar əməliyyatlar nəzərə alınmaqla) əsasında müəyyən edilmişdir. 9 ayda manatın ABŞ dollarına qarşı orta günlük rəsmi məzənnəsi 1.7 manat təşkil etmişdir. Banklar tərəfindən müəyyən edilən xarici valyutanın alış-satış məzənnələri rəsmi məzənnəyə yaxın olmuşdur. Belə ki, kommersiya banklarının orta hesabla günlük alış məzənnəsi 1 ABŞ dollarına nəzərən 1.6972 manat, satış məzənnəsi isə 1.7023 manat təşkil etmişdir.
İcmalda qeyd edilib ki, hesabat dövründə manatın məzənnəsi ticarət tərəfdaşı olan ölkələrin valyutalarına qarşı əsasən möhkəmlənmə istiqamətində dəyişmişdir. Belə ki, manatın məzənnəsi avroya, Türkiyə lirəsinə, İngiltərə funt-sterlinqinə, Qazaxıstan tengəsinə, Yaponiya yeninə, İsveçrə frankına, Ukrayna qrivnasına qarşı bahalaşmış, Rusiya rubluna və Gürcüstan larisinə qarşı ucuzlaşmışdır. (Marja)
