“Financial Times” yazır ki, yaxın gələcəkdə dünyanın əksər ölkələri xammal və mal qıtlığını gözləyir.
Eləcə də bax: Qlobal xammal və ərzaq qiymətləri son bir ildə - 46% ARTIB
FED.az xəbər verir ki, "Goldman Sachs" investisiya bankının eksperti Nikolas Snoudon qeyd edir ki, hazırda qlobal iqtisadiyyat üçün vacib olan xammal həcmləri demək olar ki, tükənib. İnvestorlar kənd təsərrüfatı məhsulları, enerji məhsulları və metallar daxil olmaqla, demək olar ki, bütün kateqoriyada malları almağa başlayılar. Snoudonun fikrincə, lakin bu məhsulların tədarükü, tələbatın artmasına cavab vermir.
Xüsusilə, məşhur yüksək keyfiyyətli espresso qəhvəsini hazırlamaq üçün istifadə edilən "arabica"nın ehtiyatları son 22 ilin ən aşağı səviyyəsinə düşüb. Rabobank-ın baş analitiki Carlos Mera bu xammalın qiymətlərində nəzarətsiz artım gözləyir. ICE fyuçers birjasında qəhvənin qiyməti artıq son 10 ilin ən yüksək səviyyəsinə yüksəlib, hər funt üçün 2,59 dollar (kiloqram üçün 5,7 dollar) təşkil edir. Bu, cari ilin əvvəli ilə müqayisədə 13 faiz, əvvəlki ilin səviyyəsindən isə iki dəfə çoxdur. Səbəblər tədarükün kəsilməsi və Mərkəzi Amerika istehsalçılarından ixracın azalmasıdır.
Metal taicarətçiləri də malı mümkün qədər tez əldə etmək üçün daha yüksək məbləğlər ödəməyə hazırdırlar. Məsələn, mis və alüminium ehtiyatları tükənməkdədir. Nəticədə, bir ton metalın qiyməti artıq 3,2 min dollara yüksəlib.
Bundan əlavə, akkumulyatorların istehsalı üçün litium çatışmazlığı gözlənilir. Litium karbonatın qiyməti dörd dəfədən çox artaraq bir ton üçün 50.000 dolları ötüb. Bu metalların bahalaşması enerji daşıyıcılarının bahalaşması ilə bağlıdır, buna görə də Avropa və Çindəki istehsalat zavodları hasilatı azaltmağa başlayıblar.
Dünyada neft hasilatı da "donub". Səbəblər pis hava şəraiti, yeni mədənlərə və neft yataqlarına investisiya qoyuluşunun olmaması, həmçinin koronavirus səbəbindən təchizat problemləridir. Nəticədə xam neftin qiyməti artıq 95 dollar/bareldən yuxarı qalxıb. Lakin ekspertlərin fikrincə, bu, son hədd deyil. Bundan əlavə, qazın qiyməti Avropa ilə qaz münaqişəsi və Rusiya ilə Ukrayna arasında gərginlik fonunda bahalaşır. (Marja)
