Kaspersky mütəxəssisləri 2024-cü ildə məxfilik sahəsində hansı tendensiyaların müşahidə olunacağı barədə fikirləri ilə bölüşüblər.
“Bank əməkdaşı” – Azərbaycandakı onlayn fırıldaqçıların sevimli “maskası”
Dünyada hər 4 şirkətdən 3-nə - HAKER HÜCUMU OLUR
FED.az xəbər verir ki, şirkətin araşdırmaları göstərib kİ, son dövrlər texnologiya sahəsində baş verən dəyişikliklər məxfilik anlayışlarına və məxfi məlumatların qorunması üsullarına da təsir edəcək. Belə ki,
1. “Məxfi məlumatlar” anlayışı genişlənəcək. Kibertəhlükəsizlikdə həssas məlumatlar ilk növbədə şəxsi və identifikasiyaedici məlumatlara, yəni birbaşa şəxsin özü vasitəsilə və ya başqaları ilə birlikdə şəxsiyyəti müəyyən etmək üçün istifadə edilə bilən məlumatlara aid edilir. Çox vaxt bu anlayış fotoşəkillər, videolar və səs məlumatları ehtiva etmir. Bununla belə, kibertəhlükə mənzərəsi dəyişir: fırıldaqçılar qurbanlarını aldatmaq məqsədilə inandırıcı “deep fake” materiallar yaratmaq üçün səs yazıları kimi şəxsi məlumatlardan getdikcə daha çox istifadə edirlər. Ona görə də bu cür məlumatların da müdafiəyə ehtiyacı var.
2. AR (şişirdilmiş reallıq), VR (virtual reallıq) və geyilə bilən AI (süni intellekt) cihazlarının artması məxfilik və bu sahədə yeni standartlarla bağlı yeni müzakirələrə səbəb olacaq. İnsanların çoxu bilir ki, gündəlik həyatımızda məlumat toplamaq üçün cihazların sayı artır. Bununla belə, onlar hələ də narahatlıq doğurur. Eyni zamanda, böyük texnoloji şirkətlər bazara yeni innovativ qadcetlər buraxırlar ki, bu da bir qayda olaraq ictimaiyyətin diqqətini cəlb edir və həmçinin məxfilik haqqında müzakirələrə səbəb olur. Bu, xüsusilə AR və VR daxil olmaqla, istifadəsi hələ lazımi qaydada tənzimlənməyən yeni texnologiyalara aiddir. Onlara əsaslanan qurğular gündəlik həyatda aktiv şəkildə istifadə olunarsa, məxfiliyin qorunması ilə bağlı məsələlər ön plana çıxacaq.
3. Köməkçi botların yaranması ilə məxfiliyin artırılması. Təbii dil emalı (NLP) texnologiyasından istifadə edən çatbotların müxtəlif sənaye sahələrinə nüfuz etməsi ilə bu texnologiyaları istifadəçi məxfiliyinin qorunmasında istifadə etmək kimi cəlbedici fikirlər meydana çıxıb. Qabaqcıl bot köməkçisi həssas məlumatları, o cümlədən istifadəçinin səsini qoruyarkən zəngləri səmərəli şəkildə emal edə bilər. Bu profilaktik tədbir potensial fırıldaqçıların hücumunun qarşısını almağa kömək edəcək. Artıq zəng edənlə istifadəçi arasında vasitəçi kimi çıxış edən botlar var. Böyük dil modelləri (LLM) bu texnologiyaların inkişafına təkan verə və bazara daha yaxşı həllər daxil etməyə kömək edə bilər.
4. Şifrə sızmasının mənfi nəticələri minimuma endirilə bilər. Bunun əsas səbəbi iki faktorlu autentifikasiyanın yayılmasıdır. Bu, sistemə daxil olmaq üçün bir təhlükəsizlik üsuludur, şifrəyə əlavə olaraq digər məlumatları daxil etməlisiniz - məsələn, SMS-dən gələn kod. İki faktorlu autentifikasiya üçün kodlar yaradan xüsusi şifrə menecerləri də mövcuddur, məsələn, Kaspersky Password Manager. Bəzi xidmətlər giriş açarlarından istifadə etməklə ümumiyyətlə şifrə olmadan autentifikasiyanı dəstəkləyir. Buraya ekranın kilidini açmaq üçün barmaq izi, üz skanı və ya PIN kod daxildir.
“Texnoloji tərəqqi dövründə həssas məlumatlar anlayışı bizim ənənəvi anlayışımızdan kənara çıxmalıdır. Nəzərə almaq vacibdir ki, yeni texnologiyalar nəinki məxfi məlumatlar haqqında anlayışımızı genişləndirir, həm də hazır olmalı olduğumuz yeni çağırışlar və risklər yaradır”, - deyə Kaspersky-nin kibertəhlükəsizlik üzrə eksperti Anna Larkina bildirir.
Kaspersky-nin məxfilik sahəsi haqqında 2024-cü il üçün ətraflı hesabatını buradan oxumaq olar: https://securelist.ru/ksb-privacy-predictions-2024/108849/.
