Bu ilin yanvar-avqust aylarında Azərbaycandan ixrac edilən neftin ümumi həcminə görə ilk üçlükdə Avropanın ənənəvi alıcıları qərarlaşıb.

FED.az Dövlət Gömrük Komitəsinə istinadən xəbər verir ki, İtaliya ölkəmizin əsas lider alıcısıdır. Hesabat dövründə İtaliyaya 9,2 milyon tona yaxın neft ixrac edilib ki, bu da ikinci və üçüncü yerdəki ölkələrin ümumi həcmindən dəfələrlə çoxdur.

 Siyahıda ikinci yerdə qərarlaşan Çexiya 1,2 milyon tondan çox neft alıb.

 İlk üçlüyü təxminən 920 min ton göstərici ilə Xorvatiya tamamlayır.

Siyahının digər ucunda isə ixrac həcmi olduqca kiçik olan ölkələr yer alır.

Bura Hindistan daxildir ki, bu ölkəyə cəmi 1 747 ton neft ixrac edilib.

Qardaş ölkəyə - Türkiyəyə ixrac edilən neftin həcmi 65 min tondan bir qədər çox olub.

Siyahının sonundakı üçüncü ölkə 79 min tondan çox neft alan Bolqarıstandır.

İxrac edilən neftin bir tonunun orta qiyməti ölkələr arasında ciddi dərəcədə fərqlənir. Bəzi ölkələr Azərbaycan nefti üçün daha yüksək qiymət ödəməyə hazır olub.

 Azərbaycan neftini ən baha alan ölkə Bolqarıstandır. Bu ölkəyə neftin bir tonu orta hesabla $609 (1034 ₼) qiymətinə satılıb.

İkinci yerdə qərarlaşan İsveçrə neftin bir tonu üçün $600 (1021 ₼) ödəyib.

 İlk üçlüyü $566 (963 ₼) göstərici ilə Niderland tamamlayır.

Bəzi bazarlarda isə neftin bir tonunun orta qiyməti ümumi ortalamadan xeyli aşağı olub.

Həcm baxımından ən kiçik alıcı olan Hindistan, eyni zamanda nefti ən ucuz qiymətə alan ölkədir. Bir tonun orta qiyməti cəmi $447 (761 ₼) təşkil edib.

Böyük Britaniyaya neftin bir tonu orta hesabla $460 (783 ₼) qiymətinə satılıb.

Türkiyə: Ən ucuz qiymətə neft satılan üçüncü ölkə isə $463 (788 ₼) ilə Türkiyədir.

Cədvəl 1: Azərbaycanın Neft İxracı və Orta Qiymətlər (Yanvar-Avqust 2025)

Ölkənin ümumi ixrac həcmi cəmi 551 min ton (3,3%) azalaraq 15,9 milyon tona ensə də, ixracdan əldə edilən gəlirlər 1,91 milyard dollar (18,5%) kimi kəskin bir düşüşlə 8,4 milyard dollara geriləyib. 

 Ölkənin ənənəvi bir nömrəli alıcısı olan İtaliya, alış həcmini 2,97 milyon ton (47,7%) artıraraq 9,2 milyon tona çatdırıb. Bu artım gəlirlərə də müsbət təsir edib və İtaliyadan əldə edilən valyuta daxilolmaları 861 milyon dollar (21,9%) artıb.

Avropadakı digər mühüm tərəfdaşlarla da əlaqələr gücləndirilib. Rumıniyaya neft ixracı həcmcə 79,5%, Almaniyaya isə 36,1% artıb. Bu ölkələrdən əldə edilən gəlirlər də müvafiq olaraq 59,5% və 9,6% yüksəlib. Ən kəskin faiz artımı isə İrlandiya ilə ticarətdə yaşanıb – ixrac həcmi təxminən 4 dəfəyə yaxın artıb. Eyni zamanda, 2024-cü ildə siyahıda olmayan Danimarka, İsveçrə və Bolqarıstan kimi ölkələr yeni alıcılar kimi bazara daxil olub.

Cədvəl 2: Xam Neft İxracının Miqdar üzrə Müqayisəsi (ton)

 Ən böyük itki, 2024-cü ildə 2,2 milyon tondan çox neft alan və ikinci ən böyük tərəfdaş olan İsrail bazarının tamamilə itirilməsidir. Bu, təxminən 1,38 milyard dollarlıq gəlir itkisi deməkdir.

Digər bir böyük itki isə Hindistan bazarında yaşanıb. 2024-cü ildə 1 milyon tondan çox neft alan Hindistana ixracat 2025-ci ildə cəmi 1,7 min tona enərək faktiki olaraq dayanıb (828 dəfə azalma). Bununla yanaşı, Türkiyəyə ixracat həcmi 5,7 dəfə, Böyük Britaniyaya isə 20,8% azalıb. İspaniya, Serbiya, Uruqvay və Polşa kimi alıcılar isə 2025-ci il siyahısında ümumiyyətlə yer almayıb.

Cədvəl 3: Xam Neft İxracının Dəyər üzrə Sıralanmış Müqayisəsi (ABŞ dolları)