Dünyanın halal məhsullar bazarı sürətlə böyüməkdədir.
FED.az biznes və maliyyə xəbərləri portalı xəbər verir ki, həm müsəlman əhalisinin sayının artımı, həm də ümumilikdə digər əhali qruplarının da halal qidaya marağının yüksəlməsi bazarın böyüməsinə səbəb olur.
2024-cü ildə dünyada halal qida və içəki bazarının həcmi 2,74 trilyon dollaar yüksəlib.
Proqnozlara görə, bu il bazarın həcmi 3 trilyon dolları keçəcək, 2034-cü ildə isə 6,5 trilyon dollara çatacaq. Bu illik 9% artım deməkdir.
Bazarın böyüməsinə səbəb olan əsas amillər müsəlman əhalisinin sayının çoxalması, sürətli biznes böyüməsi, eləcə də əhalinin sağlam qidaya marağının artmasıdır (halal qida adətən sağlam qida olur).
Dünyanın halal qida bazarının 45%-i Asiya və Sakit Oekan regionunun payına düşür – çünki ən çox müsəlman bu regionda yaşayır.
Məhsul baxımından. Dünyada ən çox satılan halal qida – ət, quş əti və dəniz məhsullarıdır. Proqnozlara görə, qarşıdakı dövrdə halal süd məhsullarına da tələbat artacaq.
Müsəlman əhalisinin artımı da bazarın böyməsinə təsirini göstərir. «Pew Research»ın proqnozlarına görə, 2030-cu ildə dünyada müsəlmanların sayı 2,2 milyard nəfər, 2050-ci ildə isə 3 milyard nəfər olacaq. Bu həmin vaxttkı ümumi əhalinin 30%-i olacaq.
Müsəlmanların artımı iri şirkətləri, xüsusilə də iri ticarət şəbəkələrini halal məhsulların sayını artırmağa vadar edir. Bura, ət və quş əti, eləcə də halal qəlyanaltılar və dondurulmuş yeməklər aiddir.
Halal sertifikat məsələsinin ciddiləşməsi və bu prosesə sərt nəzarət olması da halal bazara etibarı artırıb və bazarın böyüməsinə səbəb olub.
Maraqlıdır ki, halal məhsullara tələbat təkcə müsəlman ölkələrində deyil, digər ölkələrdə də artır. Halal qidanın təmizliyi, təhlükəsizliyi və istehsalda etik və gigiyenik tələblərin qorunması halal qidalara qeyri-müsəlman əhalisinin də marağını artırır. Bu baxımından halal biznesin başqa ölkələrdə inkişafı imkanı da yaranıb. Bizne sahibləri dünyadakı tendensiyalara və istehlakçıların tələbatına uyğun olaraq öz brendlərini yarada, kreativ məhsullar təklif edə bilərlər.
Bu sahədə əsas problem bəzi mərhələlərdə halal sertifikatın tələblərinə əməl edilməməsi və buna görə yaranan logistik çətinliklərdir.
Əvəzində müsəlman ölkələrində iqtisadi vəziyyət yaxşılaşdıqca, daha keyfiyyətli halal qidalara da tələbat artır və brendlər yaranır.
Dünyada əsas halal qida ixracçılarından biri İndoneziyadır – 230 milyon nəfərlik əhalisi olan bu ölkə həm halal qidanən əsas bazarı, həm də əsas istehsalçısı və ixracçısıdır. Məsələn 2024-cü ildə İndoneziya xaricə 41 milyard dollarlıq halal qida ixrac edib.
Ümumiyyətlə isə hazırda dünyada halal ətin əsas ixracçıları isə 3 ölkədir – Hindistan, Pakistan və birləşmiş Ərəb Əmirlikləri. Bundan başqa, Vyetnam, Malayziya və Səudiyyə Ərəbistanı da əsas ixracçılar arasındadır.
Artıq «Nestle» və «Danone» kimi şirkətlər də halal sertifikatlı süd məhsulları buraxmağa başlayıblar. Halal qida bazarında yeniliklər davam edir. Bir qədər əvvəl «AlBarakah» şirkəti halal qida olaraq proteinli qəlyanaltılar və südlü kofe təqdim edib.
Koreyanın «Eastar Jet» aviaşirkəti isə təyyarədə halal sendviçlər təklif etməyə başlayıb.
