ABŞ son 15 ilin ən böyük bank böhranı ilə sarsılıb. Prezident Co Bayden və Maliyyə naziri Janet Yellenin bəyanatları investorları və əmanətçiləri sakitləşdirməyib. Müflis olan Silikon Vadisi Bankının (SVB) qarşısında pulunu çıxarmaq istəyələrin növbəsi davam edir. İlk gündə bankdan 42 milyard dollar çıxarıldığı açıqlanıb. ABŞ banklarının səhmləri də 190 milyard dollar dəyərdən düşüb.
ABŞ-ın üç bankı - NİYƏ BAĞLANDI?
FED.az xəbər verir ki, "Silvergate Bank" və 209 milyard dollar aktivi olan Silikon Vadisi Bankı (Silicon Valley Bank - SVB) keçən həftə iflas elan etdikdən sonra kripto əməliyyatlarında vasitəçilik edən "Signature Bank" da müflis oldu. ABŞ tənzimləyiciləri müflis olan banklara əlavə maliyyə dəstəyi vermək üçün addımlar atıb. Prezident Co Bayden və Maliyyə Naziri Janet Yellen bu bankların həm investorlarına, həm də müştərilərinə arxayınedici açıqlamalar versələr də, panika mühiti səngiməyib. İflas dalğasının digər ölkələrə də yayılacağı ilə bağlı narahatlıqlar bazarları bürüyüb. Birjalardan çıxarılan ümumi məbləğ 465 milyard dollara çatıb. Böyük ABŞ banklarının səhmləri 190 milyard dollar dəyərdən düşüb.
Texnologiya şirkətlərinin maliyyə qapısı olan Silikon Vadisi Bankı, ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) aqressiv faiz artımları nəticəsində istiqraz portfelində zərər edib. Xəbəri eşidən əmanətçilər bir gündə 42 milyard dollar çıxardığı üçün SVB-də əməliyyatlar dayandırılıb. ABŞ Federal Əmanətlərin Sığortası (FDIC) də martın 10-da bank nəzarətinə götürərək müvəkkil təyin edib. 209 milyard dollar dəyərində aktivlərini nəzərə alsaq, Silicon Valley Bank ABŞ-ın 16-cı ən böyük maliyyə qurumu idi. ABŞ bank sistemində ardıcıl iflaslar kriptovalyutadan tutmuş aviasiya sektoruna qədər bir çox şirkətə də ağır zərbə vurub. Dünyanın ən böyük stabilkoinlərindən birinin operatoru olan Circle, ehtiyatlarının 3,3 milyard dollarının SVB-də qaldığını və şokun token dəyərinin aşağı düşməsinə səbəb olduğunu açıqlayıb.
ABŞ-da təşviş içində olan əmanətçilər banklara axışıb. Pullarını çıxarmaq istəyənlərin banklar qarşısında uzun növbələr yaratması diqqət çəkib. Hakimiyyətin açıqlamasına məhəl qoymayan əhali əmanətlərini almaq üçün saatlarla növbə gözləyir. ABŞ-ın ən böyük bankları da böhranın yayılmasından qorxan əmanətçilərin kütləvi axını ilə üzləşib. JP Morgan, Citigroup və Wells Fargo kimi maliyyə qurumlarına normaldan çox vəsait daxil olduğu bildirilir.
2008-ci ildən bəri ABŞ-da müsadirə edilən ən böyük bank olan SVB-nin çökməsində FED-in aqressiv pul siyasəti rol oynadığından, gələcək aylarda faiz dərəcələrinin gedişi ilə bağlı gözləntilər də dəyişib. Goldman Sachs martın 22-də keçiriləcək iclasında uçot dərəcəsinin artırılmasını nəzərdə tutmadığını açıqlayıb. Pacific Investment Management, FED-in faiz dərəcələrini artırmayacağını gözləyir. Eynilə, Barclays artıq bu ay Fed-dən faiz artımı gözləmir. Fed siyasəti ilə bağlı ən təəccüblü proqnoz Nomura Securities-dən gəlib. Nomura iqtisadçılarının fikrincə, FED gələn həftə faiz dərəcəsini 0,25 faiz bəndi azaldacaq və balansını kiçiltməyi dayandıracaq. BlackRock isə SVB böhranına baxmayaraq, FED-in pul siyasətini sərtləşdirməyə davam edəcəyi qənaətindədir. (Marja)
