Xəbər verildiyi kimi, Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) İdarə Heyəti 1 avqust 2018-ci il tarixində uçot dərəcəsinin 10% səviyyəsində və faiz dəhlizinin digər parametrlərinin (±2%-lik kənarlaşma ilə aşağı hədd 8%, yuxarı hədd 12%) dəyişməz saxlanılması barədə qərar qəbul edib. FED.az xəbər verir ki, AMB bu qərarı ilə bağlı açıqlamada həm qərarın səbəbləri, həm ölkə iqtisadiyyatındakı vəziyəti, həm də yaxın dövrdə qarşıya çıxa bilən və qərarlara təir edə biləcək amilləri açıqlayıb.
AMB-nin açıqlamasında bildiriir ki, 2018-ci ilin ötən dövründə inflyasiya hədəf dəhlizindən aşağı olmaqla azalma trendini saxlayıb, tədiyə balansı profisitli olub, iqtisadi aktivlik üzrə müsbət dinamika qorunub.
Qısa və ortamüddətli dövrdə həm xarici sektordan, həm də fiskal siyasətdən gələn inflyasiya riskləri potensialı monetar şəraitin yumşaldılması imkanlarını məhdudlaşdırır. Qərar qəbul edərkən İdarə Heyəti aşağıdakıları nəzərə alıb.
İnflyasiya prosesləri
Mərkəzi bank bildirir ki, inflyasiya göstəricisi azalma trendini saxlayır. 2018-ci ilin 6 ayında orta illik inflyasiya 3% təşkil etməklə elan edilmiş hədəf dəhlizindən aşağıda qərarlaşmışdır.
İnflyasiya səviyyəsinin aşağı düşməsini manatın nominal effektiv məzənnəsinin möhkəmlənməsi, pul təklifinin optimal səviyyədə idarə olunması, inflyasiya gözləntilərinin azalması və mövsümi faktorlar şərtləndirir. Bütün bunlar dünya əmtəə qiymətlərinin, o cümlədən dünya ərzaq qiymətlərinin və ticarət tərəfdaşı olan ölkələrdə inflyasiya proseslərinin daxili inflyasiyaya artırıcı təsirini qismən neytrallaşdırır.
Cari ildə Azərbaycandakı inflyasiya ticarət tərəfdaşı olan ölkələrdəki orta inflyasiyadan əhəmiyyətli aşağı olub ki, bu da manatın real effektiv məzənnəsinə azaldıcı təsir göstərib. Manatın qeyri-neft sektoru üzrə real effektiv məzənnəsi 2018-ci ilin I yarısında cəmi 1.2% möhkəmlənib. 2014-cü ilin sonundan bəri isə manatın real effektiv məzənnəsi 35.4% ucuzlaşıb ki, bu da qeyri-neft sektorunun rəqabət qabiliyyətini dəstəkləyib.
İnflyasiya üzrə gözləntilər və proqnozlar
AMB bildirir ki, ev təsərrüfatları və real sektor müəssisələri arasında aparılmış monitorinqlər inflyasiya gözləntilərinin son illər üzrə minimum səviyyədə qaldığını göstərir.
Son makroiqtisadi proqnozlar göstərir ki, 2018-ci ilin sonuna inflyasiyanın hədəf intervalında qalması risklər balansındakı dinamikadan asılı olacaqdır. İdxalın əhəmiyyətli artımı, tərəfdaş ölkələrdə yüksək məzənnə və qiymət volatilliyi və fiskal genişlənmə inflyasiyanın tələb və təklif amillərini aktivləşdirə bilər.
İnflyasiya hədəfinə nail olunması həm də qiymətləri dövlət tərəfindən tənzimlənən məhsul və xidmətlərin qiymət dəyişimindən asılı olacaq.
Xarici şərait
Qeyri-neft iqtisadiyyatının ixrac potensialının yüksəlməsi və dünya bazarında əlverişli neft qiymətləri xarici sektor göstəricilərinin yaxşılaşması ilə müşaiyət olunur. 2018-ci ilin birinci yarısında ticarət balansının müsbət saldosu 2.2 dəfə, ixrac 64%, qeyri-neft ixracı 14% artıb. Ticarət balansı ilə yanaşı xidmət ixracı və pul baratları daxilolmaları da pozitiv dinamikanı qoruyur. Xarici sektor göstəricilərinin yaxşılaşması şəraitində ölkənin strateji valyuta ehtiyatları artmaqda davam edib.
Son proqnozlar göstərir ki, 2018-ci ilin sonuna tədiyə balansı profisitli qalacaq. Neftin qiyməti 70 ABŞ dollarından yüksək formalaşıb və ilin sonuna onun dinamikası müsbət proqnozlaşdırılır. Qısa və ortamüddətli dövrə isə tədiyə balansı üçün təhdid başlıca olaraq idxalın yüksək templə genişlənməsi, kapital və maliyyənin hərəkəti hesabının defisitinin artmasıdır.
İqtisadi aktivlik
İqtisadi aktivliyin artım dinamikası müsbət olaraq qalır. 2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında iqtisadi artım 1,3% olub, o cümlədən qeyri-neft sektorunda 2%-lik artım baş verib. İqtisadi artımı dəstəkləyən başlıca amillərə xarici tələbin və dövlət investisiyalarının artması, əhalinin real gəlirlərinin yüksəlməsi şəraitində istehlakçı inamı göstəricilərinin yaxşılaşması aiddir. Mərkəzi Bank tərəfindən real sektorun monitorinqinə əsaslanan Biznes İnam İndeksinin dinamikası da iqtisadi aktivliyin yüksəldiyini təsdiq edir. İqtisadi artım qeyri-neft sektorunun başlıca sahələrində qeydə alınıb. İqtisadi artım qeyri-neft sənayesində 11,1%, kənd təsərrüfatında 7,6% təşkil edib. İqtisadi artım potensial səviyyəsini üstələmədiyindən inflyasiyaya artırıcı təsir göstərmir.
Monetar şərait
2018-ci ilin ötən dövründə monetar şərait neytral səviyyəyə yaxınlaşmaq istiqamətində dəyişib, pul bazası genişlənmiş, uçot dərəcəsi aşağı salınıb.
İlin sonuna və ortamüddətli dövrə monetar şəraitin normallaşdırılması potensialı inflyasiya risklərini və gözləntilərini formalaşdıran xarici və daxili amillərin reallaşması ehtimalından asılı olacaq.
Qeyd edək ki, faiz dəhlizinin parametrləri Mərkəzi Bankın İdarə Heyətində növbəti dəfə 2018-ci ilin oktyabr ayında müzakirə ediləcəkdir.
Mərkəzi Bank Azərğbaycan üçün əsas riskləri - AÇIQLADI
11:03
2 Avq 2018
