Moody's Investors Service ("Moody's") bu gün Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) reytinqini korporativ ailə reytinqi (CFR) və yüksək təminatsız reytinqi daxil olmaqla, Ba2-dən Ba1-ə yüksəldib. Eyni zamanda, Moody's SOCAR-ın əsas kredit qiymətləndirməsini (BCA) b1-dən ba3-ə və defolt reytinqinin (PDR) ehtimalını Ba2-PD-dən Ba1-PD-yə yüksəldib. Reytinq agentliyi şirkətin proqnozunu “müsbət”dən “sabit”ə dəyişib.
Agentliyin bununla bağlı açıqlamasında deyilir ki, bugünkü reytinq hərəkəti Azərbaycan hökumətinin reytinqlərinin 5 avqust 2022-ci il tarixində Ba2-dən Ba1 səviyyəsinə yüksəldilməsindən sonradır.
Yeni reytinq ölkənin suveren reytinq fəaliyyətinə uyğundur və SOCAR-ın dövlətlə güclü kredit əlaqələrini, eləcə də Azərbaycanın əməliyyat və makroiqtisadi mühitinə əhəmiyyətli dərəcədə məruz qalmasını əks etdirir.
Xatırladaq ki, bir qədər əvvəl Moody's Azərbaycanın suveren reytinqini də yüksəltmişdi. Moody's hökumətin antiinflyasiya tədbirlərinin və Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının (ARMB) proaktiv makroiqtisadi siyasətinin Rusiya/Ukrayna böhranı nəticəsində daha da kəskinləşən inflyasiya risklərinin qarşısını alacağını gözləyir. Nəticədə, Moody's ARDNŞ üçün də əməliyyat və makroiqtisadi mühitin onun kredit profilini dəstəkləyərək tədricən yaxşılaşacağını gözləyir.
SOCAR-ın 100% dövlətə məxsus olduğunu nəzərə alaraq, Moody's şirkətin CFR-ni müəyyən etmək üçün Hökumətlə Əlaqədar Emitentlər (GRI) metodologiyasını tətbiq edir.
SOCAR-ın Ba1 CFR-i yüksəldilməsinin səbəbləri
(1) hər hansı fövqəladə dövlət dəstəyi istisna olmaqla, şirkətin müstəqil kredit gücünü ölçən ba3 BCA-nı özündə birləşdirir;
(2) Azərbaycan hökumətinin xarici valyutada Ba1 reytinqi sabit proqnozla;
(3) dövlət və şirkət arasında çox yüksək defolt asılılığı; və
(4) maliyyə çətinliyi zamanı hökumətin şirkətə dəstək verməsi ehtimalının yüksək olması.
SOCAR-ın ba3 BCA və müstəqil kredit keyfiyyəti reytinqinin səbəbləri
(1) şirkətin Azərbaycanın neft-qaz sektorundakı əsas rolu və onun milli iqtisadiyyat üçün əhəmiyyəti ilə dəstəklənir;
(2) SOCAR-ın davamlı karbohidrogen hasilatı həcmləri;
(3) Moody's-in neft və qaz qiymətlərindəki artım fonunda SOCAR-ın kredit göstəricilərinin 2022 və 2023-cü illərdə güclənməyə davam edəcəyinə dair gözləntisi;
(4) yaxın iki-üç il ərzində əhəmiyyətli pul vəsaitləri qalıqları və cüzi borc ödəmələri ilə dəstəklənən şirkətin adekvat likvidliyi (şirkətin ardıcıl olaraq təhvil verdiyi ticarət fəaliyyətləri üçün qısamüddətli borclar istisna olmaqla);
(5) əhəmiyyətli ehtiyatlar toplayan və lazım gəldikdə şirkətə maliyyə dəstəyi göstərə biləcək Azərbaycan hökuməti ilə sıx əlaqələri.
Bununla belə, Agentlik reytinq qərarı verərkən nəzərə alır ki
(1) ARDNŞ-nin konsolidasiya edilmiş marjalarını azaldan, qısamüddətli borclardan istifadə etməklə leverajı şişirdən və bu fəaliyyətlərin xas dəyişkənliyi səbəbindən maliyyə nəticələrinin proqnozlaşdırılmasını məhdudlaşdıran iri ticarət əməliyyatlarını nəzərə alır;
(2) SOCAR-ın mürəkkəb təşkilati strukturu və xarici aktivlər və müxtəlif törəmə və törəmə müəssisələrdəki səhmlərlə əməliyyatlarla bağlı şəffaflıq və açıqlamanın olmaması
(3) SOCAR-ın törəmə müəssisəsi olan Petkim Petrokimya Holding A.S.-də orta dərəcədə yenidən maliyyələşdirmə riski mövcuddur.
ESG GÖRÜNTÜLƏRİ
Yuxarıda qeyd olunan idarəetmə amillərinə əlavə olaraq, ARDNŞ karbona keçid riski və xüsusilə dekarbonizasiya səyləri və daha təmiz enerjiyə keçid davam etdiyi üçün tullantı və çirklənmə ilə bağlı ətraf mühit amillərinə yüksək dərəcədə mənfi təsir göstərir.
Şirkət həmçinin neft və qaz şirkətləri üçün ümumi olan demoqrafik və sosial təzyiqlər və məsuliyyətli istehsala təkan verən sosial amillərə yüksək dərəcədə mənfi təsir göstərir.
Amma, bu risklərin kredit təsiri qeyri-maddidir, çünki o, maliyyə çətinliyi zamanı dövlət dəstəyinin yüksək ehtimalı və qrupun davamlı balans hesabatı ilə kompensasiya edilir.
STABİL GÖRÜNÜŞ ÜÇÜN ƏSAS
SOCAR-ın reytinqinin stabil proqnozu Azərbaycanın suveren reytinqi üzrə stabil proqnoza uyğundur və Moody's-in fikrincə, şirkətin xüsusi kredit amilləri, o cümlədən əməliyyat və maliyyə göstəriciləri, bazar mövqeyi və likvidliyi davamlı əsasda onun reytinqinə uyğun olaraq qalacaq.
