Xəbər verildiyi kimi, dekabrın 2-də Azərbaycan Mərkəzi Bankı yeni yaradılmış Qiymətli Kağızların Emissiyası Sistemini istifadəyə verib.
Bu sistem vasitəsilə investisiya qiymətli kağızlarının (səhm və istiqrazlar) dövlət qeydiyyatına alınması və yerləşdirilməsi ilə bağlı Mərkəzi Bank, Milli Depozit Mərkəzi və Bakı Fond Birjası tərəfindən emitentlərə göstərilən xidmətlər elektronlaşdırılıb.
AMB-nin qiymətli kağızların qeydiyyatı şöbəsinin müdiri Asəf Məmmədov FED.az-ı müsahibəsində bildirib ki, yeni sistem qiymətli kağızların buraxılışının dövlət qeydiyyatına alınması, ölkə daxilində və xaricində qiymətli kağızların buraxılması, emissiya prospektlərinin və informasiya memorandumlarının təsdiqi, emissiyanın yekunları haqqında hesabatın təsdiqi kimi əməliyyatları elektron formada aparmağa imkan verir.
«Əvvəllər bu əməliyyatlar üzrə emitentlər yuxarıda qeyd olunan hər üç quruma ayrı-ayrılıqda müraciət edirdi və tələb olunan sənədlər kağız daşıyıcılarda təqdim olunurdu. İndi isə buna ehtiyac qalmayıb – bütün məlumatları elektron şəklində sayta yükləmək mümkündür».
Qeyd edək ki, ümumiyyətlə, qiymətli kağızların qeydiyyatı - çoxmərhələli prosesdir. Bu prosesə əsasən emitent şirkət bu qiymətli kağızların buraxılması üçün qərar qəbul etməli, Mərkəzi Banka müraciət etməli, daha sonra qiymətli kağız Milli Depozit Mərkəzində qeydiyyata alınmalı, bu proseslərdən sonra isə QK-ların yerlədirilməsi üçün Bakı Fond Birjasına müraciət edilməlidir.
Nəticədə emitent şirkət QK buraxmaq üçün bir neçə fərqli quruma faktiki olaraq eyni sənədləri təqdim etməli olur.
Bura şirkət rəhbərliyinin QK böuraxılışı barədə qərarı, emitent şirkətin qeydiyat sənədi – notariusda təsdiqlənmiş qaydada, maliyyə hesabatları, arayışlar və sair tələb olunurdu. Bütün bu sənədlər qurumlara fiziki şəkildə – çap edilərək kağız daşıyıcılarda təqdim edilməli idi.
«Bu həm vaxt və vəsait itkisinə, əlavə xərclərə səbəb olur, həm də təşkilati çətinliklər yaradır. Təşkilatlar bir neçə dəfə sadalanan qurumlara gəlməli və burada nəzərdə tutulan işləri həyata keçirməli olurlar. Xüsusilə bölgələrdə yerləşən təşkilatlar QK buraxılışı prosesində dəfələrlə Bakıya gəlməli, buraya vaxt və vəsait itirməli olurdular»-deyə AMB-nin şöbə müdiri bildirib.
Yeni işə düşən sistemdə isə bu problemlər birdəfəlik həll edilir. Burada məlumatı bir dəfə yerləşdirməklə bütün qurumlara məlumat çatır.
«Emitentlərin Bakıya gəlməsinə ehtiyac yoxdur, onlar olduqları yerdə sistemdən qeydiyyatdan keçərək QK-ların buraxılması prosesini həyata keçirə bilərlər. Yeni sistem bütün bu proseslər və qurumlar üçün vahid portal rolunu oynayır».
Yeni sistemdən istifadə rahatdır - bura daxil olmaq üçün AMB-nin elektron xidmətlər portalına daxil olmaq tələb olunur - «Kapital bazarı üzrə elektron xidmətlər» bölməsinə daxil olaraq «Qiymətli kağızların emissiyası sistemi»nə daxil olunur.
Daxil olduqdan sonra istifadəçi buradakı xidmətlər arasında ona lazım olanı seçib əməliyyatı davam etdirir.
Tələb olunan bütün məlumatlar - qeydiyyat şəhadətnaməsi, əsasnamə, QK buraxılışı barədə qərar, emitentin hesabatları, emissiya prospekti və sair - sistemə elektron şəkildə yüklənir. Bu sənədlər Milli Depozit Mərkəzi və Bakı Fond Birjasına da buradan avtomatik göndərilir, yəni artıq həmin qurumlara sənədləri ayrıca təqdim etməyə ehtiyac qalmayacaq.
Asəf Məmmədovun sözlərinə görə, prosesin elektronlaşdırılması emitentlərin bir neçə həftəlik vaxtına və bir sıra xərclərinə qənaətə imkan verir.
«İndiyədk isə şirkət nümayəndələri rayondan gəlməli, sənədləri təqdim etməli, bəzən oteldə qalmalı, sənədlərin üzünü çıxarmalı, onu notariusda təsdiqlətməli olurdular. Bu prosesi poçt vasitəsilə həyata keçirmək də vaxt itkisi və əlavə xərc yaradırdı. İndi isə yeni sistemin işə düşməsi nəticəsində bütün proses cəmi 10-15 dəqiqəyə başa çatır».
Qiymətli kağız buraxmaq istəyən emitent şirkətlər sistemdə lazımi məlumatlar yükləyərkən investisiya şirkətlərinin siyahısından anderraytinq xidməti üçün tərəfdaş şirkəti də seçə bilərlər.
Öz növbəsində anderraytinq şirkətləri bu sistemi vasitəsilə öz müştərilərinin müraciəti üzrə vəziyyəti, yenilikləri izləyə biləcəklər.
Yeni sistemin daha bir üstünlüyü ondadır ki, burada müraciətlə baş verən istənidən yenilik bərədə məlumat təkcə sistemdə görünmür, həm də emitentin nümayəndəsinin telefonuna SMS şəklində və ya email ünvanına göndərilir.
